Een van de weinige vermakelijke programma’s op het ogenblik is ‘Zomerpromenade’. Op het eerste gezicht lijkt het een satire op talkshows, maar als je beter kijkt, zet het in feite het hele medium televisie in zijn hemd. Iets wat Wim T. Schippers in het verleden deed bij de VPRO is nu terug bij de NTR.
We zien vier acteurs talkshowtje spelen: presentator Diederik Ebbinge, en zijn drie vaste ‘deskundigen’ – deskundig waarin, dat weet niemand – Eva Crutzen, Henry van Loon en Ton Kas. De gesprekken gaan alle kanten op: van body positivity, via het nieuwe boek van Arjen Lubach tot corona, maar de gemene deler is steeds de hoge dosis feitenvrijheid. Men zegt wat men voelt, vermoedt of ergens heeft opgepikt.
Aan Ebbinge de ‘eer’ om tenenkrommend en knullig leiding te geven, zoals we hem dat eerder zagen doen als schoolhoofd Anton in ‘De Luizenmoeder’. Hij sluit zijn ‘journalistieke’ vragen op in een hermetische cirkelredenering, die zijn eigen onbenul en dat van de gasten extra pijnlijk zichtbaar maakt. Zoals deze: “Zeg Ton, zou het kunnen dat Lubach in zijn jeugd heeft geworsteld met zijn vader?” Ton (Kas): “Alles wijst wel in die richting”. Diederik: “Dus, jij wilt zeggen dat hij het minder ver zou hebben geschopt zónder die worsteling”. Ton: “Absoluut”. Diederik: “Maar je weet toch niet hoe het zou zijn gegaan als hij die worsteling níet had gehad?”
Het programma toont aan dat tv een hol vat is waar je alles in kunt gooien
Tot zover de satire op het gebabbel bij de (commerciële) televisie. Maar ‘Zomerpromenade’ gaat verder. Het programma toont aan dat tv een hol vat is waar je alles in kunt gooien: populisme, seksisme en racisme, maar tegelijk engagement en compassie. In de ene aflevering laat Ebbinge een zwarte serveerster opduiken met zomerse cocktails, om daarvoor in de volgende zijn excuses te maken, en, meer nog, ‘namens de hele NPO’ snikkend spijt te betuigen voor het slavernijverleden.
De makers van ‘Zomerpromenade’ voelen precies aan dat voor alles een kijkersmarkt is: zowel voor racisme als anti-racisme, zowel voor feminisme als vrouwenhaat. En ze doen hun uiterste best die héle markt te bestrijken om maar zoveel mogelijk publiek te trekken. Het is, zou je kunnen zeggen, een anarchistische formule in inhoud én vorm. In de vorm blijkt dat uit de mix van magazines die ‘Zomerpromenade’ in wezen is: een praatprogramma, maar ook een roddel- en personalityshow (het viertal treedt op met eigen liedjes). En sinds zondag is het tevens een consumentenrubriek: Kas staat achter kuchschermen kijkers met vakantieleed te woord.
‘Zomerpromenade’ tart elke tv-wet. Waar in een gewone talkshow onderlinge afgunst onder een dun laagje beschaving verborgen blijft, is de animositeit tussen de vier NTR-sterren door het scherm heen voelbaar. Ook wordt er graag en giftig afgegeven op tv-collega’s, zoals het ‘kijkcijferkerkhof’ van AvroTros ‘Papadag’. Voor ál te gratuite opmerkingen is er nu de Angela de Jong-gong, naar de media-BN’er van het AD.
Sommige mensen zijn wellicht bang dat ‘Zomerpromenade’ zal aanzetten tot nóg meer haat en nijd. Ik vertrouw op de intelligentie van de kijker. Hij/zij ziet niets meer of minder dan een sardonisch commentaar op wat tv in haar allerergste vorm kan zijn. ‘Zomerpromenade’ is niet ámusant, het is bríljant.
